Uczelnia

Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie (AST) 

W 1946 roku Juliusz Osterwa założył w Krakowie Państwową Szkołę Dramatyczną. Szkoła powstała w wyniku połączenia Studia Aktorskiego przy Starym Teatrze, Studia Aktorskiego przy Teatrze im. J. Słowackiego oraz Studia Dramatycznego Iwo Galla. W pierwszym okresie swego istnienia Uczelnia kształciła aktorów dramatycznych w toku trzyletnich studiów.

W 1948 roku zmieniono nazwę na Państwową Wyższą Szkołę Aktorską i przedłużono okres studiów do czterech lat.
W 1954 r. zmieniono nazwę na: Państwowa Wyższa Szkoła Teatralna, a w 1955 r. Ludwik Solski został patronem PWST.
Obecna nazwa: Akademia Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie, obowiązuje od 1 października 2017 r.


W latach 1954-1964 Uczelnia kształciła również aktorów na Oddziale Lalkarskim w Krakowie (absolwentami tego kierunku byli m.in. Maja Komorowska, Ryszard Cieślak, Kazimierz Kaczor). W nowym kształcie specjalizacja lalkarska została reaktywowana w 1972 r. już jako samodzielny Wydział Lalkarski z siedzibą we Wrocławiu.

W AST prowadzone są również studia na kierunku reżyseria. Pierwotnie Wydział Reżyserii został powołany w 1955 r., ale ze względów organizacyjnych przetrwał tylko do 1962 r. Absolwentami Wydziału Reżyserii byli m. in.: Mieczysław Górkiewicz, Jerzy Grotowski, Halina Gryglaszewska. Ponownie Wydział Reżyserii Dramatu powołał Rektor Jerzy Krasowski w 1973 r. W czerwcu 2023 r. Wydział otrzymał nazwę: Wydział Reżyserii i Dramaturgii. Do tej pory Wydział wykształcił około stu reżyserów, tworząc wizerunek polskiego teatru współczesnego (m.in. Mikołaj Grabowski, Krystian Lupa, Anna Polony, Krzysztof Babicki, Tadeusz Bradecki, Andrzej Dziuk, Waldemar Zawodziński, Anna Augustynowicz, Grzegorz Jarzyna, Krzysztof Warlikowski).
Kształcenie na kierunku reżyseria prowadzone jest również na Wydziale Lalkarskim we Wrocławiu, na specjalności reżyseria teatru lalek (RTL).

Obecnie AST kształci studentów w ramach jednolitych stacjonarnych studiów magisterskich, które na kierunkach aktorstwo i aktorstwo teatru lalek trwają 9 semestrów, a na kierunku reżyseria 10 semestrów. Posiada 5 wydziałów: Wydział Aktorski i Wydział Reżyserii i Dramaturgii w Krakowie, Wydział Aktorski i Wydział Lalkarski w Filii we Wrocławiu oraz Wydział Teatru Tańca w Filii w Bytomiu. Filia AST we Wrocławiu prowadzi również Podyplomowe Studium Reżyserii Teatru Dzieci i Młodzieży.   

Uczelnią od początku istnienia kierowali wybitni artyści teatru: Juliusz Osterwa, Tadeusz Burnatowicz, Władysław Woźnik, Eugeniusz Fulde, Bronisław Dąbrowski, Jerzy Krasowski, Danuta Michałowska, Jerzy Trela, Jerzy Stuhr. Historię AST współtworzyli z jednej strony wybitni pedagodzy (związani z Uczelnią przez dłuższy czy krótszy okres), zarówno aktorzy, reżyserzy, jak i teoretycy, a z drugiej absolwenci, którzy w znaczący sposób wpłynęli na kształt polskiego teatru. Do grona pedagogów krakowskiej Uczelni można zaliczyć: Jerzego Jarockiego, Jerzego Golińskiego, Tadeusza Kantora, Mieczysława Kotlarczyka, Władysława Krzemińskiego, Ewę Lassek, Krystiana Lupę, Krzysztofa Pendereckiego, Annę Polony, Krystynę Skuszankę, Martę Stebnicką, Konrada Swinarskiego.

Spośród najwybitniejszych absolwentów Wydziału Aktorskiego  w Krakowie można wymienić: Halinę Gryglaszewską, Gustawa Holoubka, Jerzego Jarockiego, Zbigniewa Cybulskiego, Leszka Herdegena, Kalinę Jędrusik, Bogumiła Kobielę, Izabelę Olszewską, Jerzego Grotowskiego, Zofię Kucównę, Annę Polony, Marka Walczewskiego, Janusza Zakrzeńskiego, Jerzego Bińczyckiego, Aleksandra Bednarza, Teresę Budzisz-Krzyżanowską, Jana Nowickiego, Annę Seniuk, Ewę Demarczyk, Jana Peszka, Olgierda Łukaszewicza, Wojciecha Pszoniaka, Mikołaja Grabowskiego, Henryka Talara, Jerzego Trelę, Jerzego Stuhra, Krystynę Tkacz, Annę Dymną, Bogusława Lindę, Jana Frycza, Krzysztofa Globisza, Dorotę Segdę, Magdalenę Cielecką,  Maję Ostaszewską, Tomasza Kota, Dawida Ogrodnika). Wielu z nich  współpracowało lub współpracuje obecnie  z AST jako pedagodzy i reżyserzy spektakli dyplomowych.

AST od początku swego istnienia zapewnia ciągłość polskiej sztuki aktorskiej, o jej specyfice decyduje również bliski związek z teatrami.