Światowy Dzień Braille’a | 4.01.2024

Jedno z najnowszych świąt związanych z dostępnością to organizowany od 2019 roku Światowy Dzień Braille’a. Pomysłodawcą obchodów jest Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych. Światowy Dzień Braille’a ma dwa wymiary:

• pokazuje życie i prawa osób z niepełnosprawnością wzroku,
• jest okazją do świętowania rocznicy urodzin Louisa Braille’a, żyjącego w 19 wieku francuskiego twórcy alfabetu, z którego korzystają osoby niewidome i słabowidzące.

Powstanie alfabetu Braille’a jest związane z rozwojem procesu edukacji osób z niepełnosprawnością wzroku. Louis Braille był uczniem pierwszej we Francji szkoły dla niewidomych, którą założył Valentin Hauy. Metoda nauki, którą wymyślił Hauy, polegała na czytaniu przy pomocy dotyku tekstów wydrukowanych bardzo dużą, wypukłą czcionką. Drugą, bardzo ważną osobą dla powstania alfabetu Braille’a był Charles Barbier, którego pomysły Braille poznał jako nastolatek. Barbier to twórca metody zapisu, którą wykorzystywali żołnierze, kiedy musieli przekazać tajną informację. Do każdej litery przypisane były dwie cyfry w kwadracie złożonym z 5 wierszy i 5 kolumn. Położenie litery w wierszu i kolumnie oznaczano liczbą kropek. Alfabet Braille’a, podobnie jak zapis Barbiera, opiera się na punktach, ale ułożonych w 2 kolumny po 3 wiersze. Każdej literze odpowiada jeden lub kilka punktów, w różnych ułożeniach. Łącznie mogą być 64 znaki: dla liter, cyfr i innych znaków, takich jak np. przecinki i średniki).

Louis Braille swój alfabet stworzył jako 15-latek, przygotował też wersję służącą do zapisu nut. Alfabet Braille’a może być wykorzystywany w różnych językach, jest bardzo uniwersalny.

Projekt AST OTWARTA był nowatorskim i unikalnym projektem dającym szanse na przełamanie stereotypów i zmiany postrzegania osób z niepełnosprawnościami na skalę nie tylko polskich uczelni artystycznych, ale szeroko rozumianego teatru. Jego celem było wypracowanie rozwiązań, które są odpowiedzią na konkretne braki środowiska wyższego szkolnictwa artystycznego i potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Rezultatem jest szeroki plan działania pozwalający na przezwyciężenie trudności w postrzeganiu i myśleniu o osobach z niepełnosprawnościami i ich miejscu w dostępnej uczelni teatralnej, a co za tym idzie w teatrze. Realizacja projektu pozwoliła na kompleksowe i trwałe wypracowanie rozwiązań umożliwiających budowanie strategii działania AST w celu tworzenia innowacyjnych rozwiązań dla osób ze szczególnymi potrzebami, które ze względu na swoją kondycję psychofizyczną nie mogą w pełni uczestniczyć w procesie kształcenia i korzystać z oferty Uczelni.

PEŁNOMOCNICZKAMI REKTORA DS. OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI są dr Marta Bryś oraz mgr Weronika Kowalska, pedagożki Wydziału Aktorskiego w Krakowie; e-mail: dostepnosc@ast.krakow.pl

Strona internetowa Pełnomocniczek Rektora AST ds. Osób z Niepełnosprawnościami