Kwiecień – Miesiąc Akceptacji Autyzmu

Według statystyk, około 75 milionów ludzi na świecie to osoby w spektrum autyzmu. Podstawowymi trudnościami, z którymi najczęściej mierzą się przedstawiciele tej grupy są: nadwrażliwość lub niska wrażliwość na bodźce (dźwięk, światło, dotyk, zapach, smak), sztywność w myśleniu i zachowaniach, problemy w komunikacji i relacjach z innymi ludźmi.  Ludzie żyjący w spektrum to bardzo różnorodna grupa. Część z nich doświadcza  również niepełnosprawności intelektualnej. Wiele osób przejawia specjalne zainteresowania, którym poświęca bardzo dużo czasu –mogą pasjonować się rozkładami jazdy pociągów, liczbami, gatunkami dinozaurów… Niektórzy mają wybitne zdolności w różnych dziedzinach, jak Daniel Tammet – Brytyjczyk znający kilkanaście języków, rekordzista Europy w recytowaniu z pamięci liczby Pi.

Historia obchodów święta dotyczącego osób w spektrum autyzmu ma już ponad 50 lat. Pierwszą tego rodzaju inicjatywą był amerykański Narodowy Dzień Świadomości Autyzmu – celebrowany po raz pierwszy w 1970 roku. W latach 80. XX wieku został objęty patronatem prezydenta Stanów Zjednoczonych. W 2008 roku Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) ustanowiła Dzień Świadomości Autyzmu – 2 kwietnia. Kilka lat później, w 2011 roku jedna z amerykańskich organizacji zrzeszająca osoby w spektrum autyzmu, ASAN (ang. Autistic Self -Advocacy Network, Sieć Samorzeczników w Spektrum Autyzmu), postanowiła uznać kwiecień Miesiącem Akceptacji Autyzmu. Była to ważna zmiana dla wielu osób ze spektrum autyzmu – nie tylko samego słowa, ale także próba odejścia od myślenia o autyzmie w kategoriach medycznych. Sieć Samorzeczników prezentuje spektrum autyzmu jako naturalny element życia, a nie chorobę.

Samorzecznicy to osoby w spektrum, które w oparciu o własne doświadczenia i wiedzę o neuroróżnorodności, działają na rzecz pełnego włączenia osób doświadczających autyzmu w życie społeczne. Edukują, popularyzują wiedzę (filmy, podcasty, książki), niektórzy prowadzą prelekcje poświęcone codzienności życia osób neuroróżnorodnych. Dzięki pracy samorzeczników oraz psychologów zwiększa się świadomość społeczna na temat autyzmu. Projektowane są rozwiązania i gadżety, pozwalające na zapewnienie komfortu osobom w spektrum: słuchawki wygłuszające, pokoje/miejsca wyciszenia, zabawki sensoryczne redukujące stres (np. do gniecenia, jojo,); pojawiają się też dostosowania w pracy (zadaniowy czas pracy, praca zdalna, ustalanie reguł komunikacji). Dzięki nim osoby w spektrum mogą wykorzystywać najpełniej swój potencjał i realizować swoje pasje i plany.

Projekt AST OTWARTA był nowatorskim i unikalnym projektem dającym szanse na przełamanie stereotypów i zmiany postrzegania osób z niepełnosprawnościami na skalę nie tylko polskich uczelni artystycznych, ale szeroko rozumianego teatru. Jego celem było wypracowanie rozwiązań, które są odpowiedzią na konkretne braki środowiska wyższego szkolnictwa artystycznego i potrzeby osób z niepełnosprawnościami. Rezultatem jest szeroki plan działania pozwalający na przezwyciężenie trudności w postrzeganiu i myśleniu o osobach z niepełnosprawnościami i ich miejscu w dostępnej uczelni teatralnej, a co za tym idzie w teatrze. Realizacja projektu pozwoliła na kompleksowe i trwałe wypracowanie rozwiązań umożliwiających budowanie strategii działania AST w celu tworzenia innowacyjnych rozwiązań dla osób ze szczególnymi potrzebami, które ze względu na swoją kondycję psychofizyczną nie mogą w pełni uczestniczyć w procesie kształcenia i korzystać z oferty Uczelni.

PEŁNOMOCNICZKAMI REKTORA DS. OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIAMI są dr Marta Bryś oraz mgr Weronika Kowalska, pedagożki Wydziału Aktorskiego w Krakowie; e- mail: dostepnosc@ast.krakow.pl

Strona internetowa Pełnomocniczek Rektora AST ds. Osób z Niepełnosprawnościami