Równe traktowanie

CZYM JEST RÓWNE TRAKTOWANIE?

Każdy ma prawo do równego traktowania, a to znaczy, że zabroniona jest jakakolwiek forma dyskryminacji i przemocy, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną.

KIEDY MAMY DO CZYNIENIA Z DYSKRYMINACJĄ?

Z dyskryminacją mamy do czynienia kiedy jesteśmy traktowani mniej korzystanie ze względu na:

  • rasę,
  • pochodzenie etniczne,
  • narodowość,
  • religię/wyznanie/światopogląd,
  • niepełnosprawność,
  • wiek,
  • orientację seksualną,
  • płeć.

Są to tzw. cechy prawnie chronione. 

Dyskryminacja może mieć charakter bezpośredni i pośredni.

CZYM JEST DYSKRYMINACJA BEZPOŚREDNIA?

Z dyskryminacją bezpośrednią mamy do czynienia, kiedy dana osoba, ze względu na osobistą cechę, z jednej lub z kilku przyczyn jest lub mogłaby być traktowana gorzej niż inne osoby w podobnej sytuacji.

Przykład: Stypendium wypłacane studentkom jest mniejsze niż to, wypłacane studentom. Jest to klasyczny przykład dyskryminacji ze względu na płeć.

CZYM JEST DYSKRYMINACJA POŚREDNIA?   

Z dyskryminacją pośrednią mamy do czynienia, kiedy  pozornie neutralne regulacje czy kryteria, pozbawiają daną osobą ze względu na jedną lub wiele cech chronionych równego dostępu i stawiają ją w niekorzystnej sytuacji.

Przykład: Osoby, które wystartują w konkursie tanecznym będą miały szansę na lepszą ocenę w zajęć z historii tańca. Sytuacja ta ukazuje klasyczną dyskryminację pośrednią osób z niepełnosprawnością.

Warto podkreślić, że dyskryminacja pośrednia może być usprawiedliwiona, kiedy „postanowienie, kryterium lub działanie jest obiektywnie uzasadnione ze względu na zgodny z prawem cel, który ma być osiągnięty, a środki służące osiągnięciu tego celu są właściwe i konieczne”. (Art. 83a. §4 pkt.2 Kodeksu pracy)

WARTO PAMIĘTAĆ!
Do dyskryminacji dochodzi także, kiedy w jakiejkolwiek formie ma miejsce nakazywanie lub zachęcanie drugiej osoby do naruszania zasady równego traktowania.

MOLESTOWANIE (szykanowanie, w świetle art.183a §5 pkt.2 Kodeksu pracy)

Molestowanie to niepożądane zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności drugiej osoby i stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery.

Przykład: Wykładowca regularnie podkreśla w czasie zajęć, że nie wyobraża sobie sceny miłosnej na deskach teatru pomiędzy dwoma mężczyznami na scenie, bo w jego opinii to jest „nienormalne” i „demoralizujące”. Mamy tutaj do czynienia z molestowaniem ze względu na orientację seksualną.

MOLESTOWANIE SEKSUALNE (w świetle art. 183a §6 Kodeksu pracy)

Molestowanie seksualne jest formą  dyskryminacji ze względu na płeć. Jest to każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika/ucznia/uczennicy, którego celem lub skutkiem jest naruszenie jego/jej  godności, w szczególności stworzenie wobec niego zastraszającej, wrogiej, poniżającej, upokarzającej lub uwłaczającej atmosfery; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy.

Należy podkreślić, że sformułowanie „niepożądane zachowanie” akcentuje brak zgody na dane zachowania i wyrażenie wobec nich sprzeciwu.

Przykład: Wykładowca w czasie zajęć  opowiada wulgarne żarty o charakterze erotycznym i komentuje wygląd studentek, w sposób uwłaczający i upokarzający. Jest to typowa sytuacja, kiedy mówimy o molestowaniu seksualnym.

MOWA NIENAWIŚCI

Mowa nienawiści to każda forma ekspresji, której celem jest wyszydzenie, poniżanie lub obrażanie drugiej osoby. Mowa nienawiści może mieć formę ustną, pisemną, a także graficzną.

Przykład: Wypisane na biurku znaki krzyża celtyckiego czy swastyki. Elementy tego typu są przykładem mowy nienawiści.


JEŚLI W TOKU SWOICH STUDIÓW W AKADEMII SZTUK TEATRALNYCH DOŚWIADCZYŁEŚ DYSKRYMINACJI LUB ZAOBSERWOWAŁEŚ, ŻE DYSKRYMINACJI DOŚWIADCZA KTOŚ W TWOIM OTOCZENIU, ZGŁOŚ TO! PAMIĘTAJ! Wniesienie skargi dot. nierównego traktowania nie może być w żadnym wypadku i na żadnym etapie sprawy podstawą do gorszego traktowania lub mieć jakichkolwiek negatywnych konsekwencji dla osoby wnoszącej skargi.

Osoba, której prawo do równego traktowania zostało potencjalnie naruszone i wniosła skargę, jest pod ścisłą ochroną przed akcja odwetową.
WARTO PAMIĘTAĆ!

W sprawach dot. dyskryminacji obowiązuje zasada przeniesionego ciężaru dowodu. Co to oznacza?

Ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację spada na podmiot, któremu stawia się zarzut dyskryminacji, w tym przypadku na uczelnię.

To oznacza, że osoba doświadczająca dyskryminacji nie musi udowadniać dyskryminacji (przedstawiać świadków, dokumentów, nagrań), musi jedynie nakreślić wersję wydarzeń, która uprawdopodabnia opisane zdarzenia.
To uczelnia ma obowiązek w tej sytuacji udowodnić, że nie dopuszczono się się dyskryminacji.

CO SIĘ WYDARZY KIEDY WNIOSĘ SKARGĘ?

Rzecznik ds. Etyki podejmuje działania w danej sprawie na skutek złożonego zawiadomienia lub z własnej inicjatywy w przypadku powzięcia z innych źródeł informacji o naruszeniu Kodeksu Etyki.

1. Zawiadomienie, o którym mowa powyżej może złożyć: każdy członek Społeczności Akademii, który posiada wiedzę o naruszeniu Kodeksu Etyki.
2. Zawiadomienie może być złożone w dowolnej formie, np. ustnie, również telefonicznie lub mailowo. Zawiadomienia anonimowe nie będą jednak podlegały rozpoznaniu. W przypadku zawiadomienia składanego w formie ustnej, Rzecznik ds. Etyki sporządza notatkę z przyjęcia zawiadomienia, opisującą najistotniejsze okoliczności sprawy. Rzecznik zobowiązany jest do jak najszybszej reakcji na złożone zawiadomienie.
3. Jeżeli sprawa będąca przedmiotem zawiadomienia leży poza zakresem kompetencji Rzecznika ds. Etyki, Rzecznik ds. Etyki wskazuje osobie lub podmiotowi, który złożył zawiadomienie, właściwy do rozpoznania sprawy organ Akademii lub inną instytucję i służy ww. osobie ewentualnym wsparciem.
4. Postępowanie prowadzone przez Rzecznika ds. Etyki, w tym przekazywane mu informacje i dokumenty, mają charakter poufny.
5. W celu wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy, w tym ustalenia przebiegu zdarzeń, Rzecznik ds. Etyki w ramach prowadzonego postępowania może wzywać na rozmowę świadków ww. zdarzeń lub inne osoby zainteresowane.
6. W przypadku uznania, że zawiadomienie ma uzasadnione podstawy, w szczególności gdy wynikające z zawiadomienia okoliczności wskazują na możliwość naruszenia podstawowych wartości, wolności i praw lub wystąpienia niedopuszczalnych zachowań, o których mowa w Kodeksie Etyki, Rzecznik ds. Etyki może: 

  • przeprowadzić rozmowę lub mediacje pomiędzy stronami, wspomagając je w rozwiązaniu konfliktu,
  • udzielić informacji o możliwych dalszych krokach prawnych i pozaprawnych,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o skierowanie sprawy do mediacji,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o przeniesienie pracownika, dokonanie zmiany w zakresie toku studiów w przypadku studenta,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o udzielenie wsparcia psychologicznego,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o skierowanie sprawcy na obowiązkowe szkolenie ze stosowania Kodeksu Etyki,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o skierowanie sprawy do Komisji ds. Etyki,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o zastosowanie kary dyscyplinarnej w postaci upomnienia,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o polecenie rzecznikowi dyscyplinarnemu rozpoczęcia przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego,
  • zawiadomić rzecznika dyscyplinarnego o popełnieniu czynu mającego znamiona przewinienia dyscyplinarnego,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o zastosowanie kar porządkowych określonych w kodeksie pracy,
  • wystąpić z rekomendacją do Rektora o rozwiązanie stosunku pracy.

7. Rzecznik ds. Etyki informuje osobę lub podmiot, który złożył zawiadomienie, o wszelkich ustaleniach, decyzjach i działaniach, o których mowa w ust. 7 powyżej, podjętych lub poczynionych w związku ze sprawą, której dotyczyło zawiadomienie.
8. Dokumenty zgromadzone i wytworzone w ramach postępowań prowadzonych przez Rzecznika ds. Etyki są gromadzone przez Rzecznika. Dokumenty są przechowywane do ostatecznego zakończenia postępowania w danej sprawie.
9. Rzecznik ds. Etyki jest zobowiązany zachować w poufności wszelkie informacje i dane, które zostały mu udostępnione lub stały się mu wiadome w związku z pełnieniem tej funkcji. Powyższy obowiązek poufności wiąże Rzecznika ds. Etyki bez ograniczenia czasowego, tj. zarówno w okresie pełnienia tej funkcji, jak i (bez limitów czasowych) po zakończeniu jej pełnienia.

Komisja ds. Etyki

W AST może zostać powołana Komisja ds. Etyki w liczbie 3-5 osób, jako ciało opiniodawcze. Członków Komisji ds. Etyki powołuje i odwołuje Rektor, wskazując przewodniczącego komisji. Członkiem Komisji ds. Etyki może być także osoba spoza Społeczności Akademii. Rektor na każdym etapie postępowania może zwrócić się do Komisji ds. Etyki o wydanie opinii w danej sprawie w szczególności, czy dane zachowanie miało charakter naruszający Kodeks Etyki. Komisja ds. Etyki może także rekomendować działania naprawcze.


DO KOGO I JAK MOGĘ ZGŁOSIĆ NARUSZENIE LUB DYSKRYMINACJĘ? 

OKRESOWA OCENA PEDAGOGA I PEDAGOŻKI

Swoje uwagi i spostrzeżenia na temat pracy z pedagogami możesz wyrazić w ankietach, które są w pełni anonimowe. każde zgłoszenie w ankiecie jest poddawane szczegółowej analizie, a wobec zgłoszonych nieprawidłowości wyciągane są konsekwencje.

KONTAKT Z DZIEKANEM LUB DZIEKANKĄ

prof. dr hab. Adam Nawojczyk
Dziekan Wydziału Aktorskiego w Krakowie

dr hab. Olga Katafiasz, prof. AST
Dziekan Wydziału Reżyserii i Dramaturgii w Krakowie

dr hab. Bożena Klimczak, prof. AST
Dziekan Wydziału Aktorskiego Filia we Wrocławiu

dr hab. Ewelina Ciszewska, prof. AST
Dziekan Wydziału Lalkarskiego Filia we Wrocławiu

dr hab. Monika Jakowczuk, prof. AST
Dziekan Wydziału Teatru Tańca Filia w Bytomiu


WEWNĘTRZNI RZECZNICY DS. ETYKI

KRAKÓW

Rzecznik
mgr Tomasz Wysocki
gsm. 601 481 028
e-mail: rzecznik.etyki[at]ast.krakow.pl

WROCŁAW

Rzeczniczka
mgr Agnieszka Rychlewska
gsm. 607 489 927
e-mail: rzecznik.etyki[at]ast.wroc.pl

Zastępca rzeczniczki
dr hab. Krzysztof Boczkowski
gsm. 609 133 740
zast.rzecznik.etyki[at]ast.wroc.pl

pokój 226

BYTOM

Rzeczniczka
mgr Anna Duda
gsm. 513 774 019 (od 9.00 do 17.00)
e-mail: rzecznik.etyki[at]ast.bytom.pl

Zastępca rzeczniczki
dr Eryk Makohon
gsm. 501 700 907
e-mail: zast.rzecznik.etyki[at]ast.bytom.pl

 pokój 007

ZEWNĘTRZNA RZECZNICZKA DS. ETYKI

Nina Gabryś-Janowska
gsm. 793 038 009
zewn.rzecznik.etyki[at]ast.krakow.pl


SPOSÓB FUNKCJONOWANIA RZECZNIKÓW określa regulamin: 

Kodeks etyki (936 KB)Pobierz (936 KB)

określa podstawowe wartości, wolności i prawa, na których opierają się ład społeczny i relacje międzyludzkie w Akademii.


DODATKOWE PUBLIKACJE DOT. RÓWNEGO TRAKTOWANIA

Jak mówić i pisać o grupach narażonych na dyskryminację
Dostępność edukacji akademickiej dla osób z niepełnosprawnościami analiza i zalecenia
Ochrona przed dyskryminacją w Polsce. Stan prawny i świadomość społeczna. Wnioski i rekomendacje RPO
Raport – Molestowanie na polskich uczelniach publicznych


Opracowanie: Nina Gabryś-Janowska